ZenAudio Forum

Er zijn twee hoofdbestandendelen van je geluid: je luidsprekers en je akoestiek. Die twee zijn allesbepalend voor hoe het uiteindelijk zal klinken. Juist omdat die luidsprekers zo belangrijk zijn in het geheel, verdienen ze dat je de versterker kiest die bij hen past en niet omgekeerd.

In mijn 'handtekening' vind je een link getiteld 'Versterkers': die bevat een artikel dat ik schreef en dat uitlegt hoe met een wetenschappelijke verantwoording de perfecte versterker kunt kiezen voor een stel luidsprekers en je gewenste luisterafstand.

In diezelfde handtekening vind je ook een link getiteld 'Kabels': die bevat eveneens een artikel over welke kabels (zowel interlinks, luidsprekerkabels als stroomkabels) je best kiest en om welke reden.

Qua akoestiek zijn er hele bibliotheken vol geschreven. Het komt erop neer dat je eigenlijk wil dat een ruimte zo weinig mogelijk zelf klank produceert. Als allerlei tonen (en met name bassen) weerkaatst worden of galmen in de ruimte, dan krijg je ofwel boembassen ofwel ongewenste bijgeluiden zoals dat de klank van je luidsprekers je oren vanuit verschillende richtingen bereikt, maar telkens met meer vertraging. Niet leuk. Je kunt ook in een ruimte zitten die zo vol hangt met stoffen, dat ze compleet gedempt is. Dan heb je helemaal geen weerkaatsingen en mogelijk krijg je dan geen mooie ronde droge bas, maar klinkt het nooit vol en rijk genoeg. Dat komt minder voor, maar meestal kun je dat oplossen door in dat geval de luidsprekers meer in de twee hoeken van de ruimte te gaan zetten. Normaal produceert die opstelling een teveel aan bas, maar als je te weinig hebt kun je dat zeker proberen.
Voor een teveel aan bas (zogenaamde boembassen) kun je proberen de ruimte meer te dempen met behulp van akoestische panelen. Je kunt experimenten voordat je investeringen doet door dikke donzige dekens op te hangen achter de luidsprekers, langs de zijwanden en eventueel op de vloer zodat je weet waar je wat moet dempen. Dempen kan op allerlei manieren: akoestische panelen, dikke gordijnen, wand- en vloertapijten, noem maar op. Als het ook om een teveel aan hoge tonen gaat (echo's en galmen) zit je in een heel erg strakke kale kamer. In dat geval zul je voor de bassen demping moeten aanbrengen en voor de hogere tonen ofwel demping ofwel diffusie (bij dit laatste wordt het geluid verstrooid en niet gedempt - deze keuze wordt vooral gemaakt bij reflecties van hoog zonder dat er een teveel is en bij paneelluidsprekers zoals elektrostaten en magnetostaten).
Tegenwoordig kan een dergelijke correctie van de akoestiek van een ruimte ook elektronisch: met een zogenaamd digitaal kamerakoestiekcorrectiesysteem ("digital room correction" ofwel DRC). Lingdorf verkoopt er zo eentje onder de naam RoomPerfect. Die kosten een pak geld, maar je hoeft dan niks aan je ruimte te wijzigen. Het gaat wel niet om een tovermiddel. Sommige duurdere modellen surroundversterkers hebben ook zo'n DRC aan boord. De Emotiva XMC-1 is zo'n voorbeeld. En dan zit je ook al boven de 3000 €...
Als je zware akoestische problemen hebt, krijgt zo'n DRC dat echter ook niet opgelost. Maar kleine problemen van demping én een teveel aan sommige frequenties kan het perfect corrigeren. Voor grote problemen heb je akoestische panelen nodig.

Violen kunnen in het hoog behoorlijk onaangenaam klinken als ze via luidsprekers weergegeven worden, maar als je ze live hoort klinken ze integendeel zijdezacht. Dat ze via luidsprekers zo schril en onaangenaam kunnen klinken, ligt vaak een agressieve tweeter bij conusluidsprekers. Ik ervaar juist van mijn elektrostaten dat ze dat niet doen en effectief de violen zo zijdezacht doen klinken als ze live ook zijn.

Luidsprekers hebben altijd een eigen karakteristieke klank. En juist omdat geen enkele akoestiek in huis ooit zonder eigenklank is, is het van het allergrootste belang dat je luidsprekers thuis kunt beluisteren. Als luidsprekers bij iemand anders of in een winkel goed klinken, wil dat helaas niet zeggen dat dat bij jou in de woonkamer ook zo zal zijn. En ieder zal voor zichzelf moeten uitmaken welk soort klank hij of zij prefereert. Bij mij kwamen de elektrostaten van het Nederlandse merk Audiostatic met voorsprong boven alles uit wat ik tot dusver gehoord had. En ik heb nog altijd geen spijt van die keuze en ik verwacht niet dat ik dat ooit krijg.

Jouw elektrostaten waren indertijd nagekeken en "gereviseerd" door TubeAudio zeker? Dan verwondert me het eigenlijk niet dat ze niet klonken zoals het hoorde.
Alles wat ik hier heb staan en ook degene die ik verderverkoop zijn volledig nagekeken en gereviseerd in Nederland waar ze weten hoe dat echt moet.

En waar had Hificorner ze laten reviseren?

Audiostatic ES-50/100/200/300 dateren allemaal uit de eerste helft van de jaren '90. En ze hadden allemaal een standaardcoating van Audiostatic die bleek te verduren met de tijd: na 10 jaar kreeg je er nog maar het half volume uit en waren hoge- en lagetonenweergave al zeer duidelijk aan het inboeten. Hoe goed een paar effectief klinkt, hangt dus af van de vraag of ze gereviseerd zijn en zo ja, door wie.

Dat gezegd zijnde, is een elektrostaat inderdaad niet altijd de meest geschikte luidspreker. Ik zou bijvoorbeeld geen elektrostaat aanraden voor wie uitsluitend popmuziek speelt, tenzij dat popmuziek is van vóór 1990. Voor instrumentale muziek, jazz en klassiek kan het wel probleemloos. Voor hip hop en dergelijke kies je beter een conussysteem.

Als je je living akoestisch wilt aanpakken, begin dan met de grondmodi. Dat zijn de resonanties en hun boventonen op basis van de lengte, de breedte en de hoogte van de kamer. Op welke frequenties die resonanties liggen kun je eenvoudig berekenen met hulpprogrammaatjes die te vinden zijn op het net. Bijvoorbeeld op http://www.hunecke.de/en/calculators/room-eigenmodes.html of http://www.mcsquared.com/metricmodes.htm. Er zijn er nog vele andere.
Deze resonanties kunnen door hun lange nagalmtijd vrij saturerend werken op het gehoor, en dus vrij onaangenaam overkomen. Metingen met bijv. REW en een meetmicrofoon tonen in een driedimensionale grafiek (een z.g. waterval-plot) duidelijk op welke frequenties ze zitten en hoe lang ze nagalmen.
Maar deze resonanties kun je helaas niet intomen met normale kamerbekleding, wollen doeken, etc. Je kunt testen met meer iets in de aard van een serieuze matras, en dan nog. Als je de ingreep wilt doen, reken dan op serieuze absorbers met een dikte van pakweg 20 cm (10 cm rotswol en daarachter 10 cm lucht). Ik vulde een inham tussen een muur en een schoorsteen (140 cm, kamerhoog) met het hoger genoemde recept. Qua oppervlakte is deze ingreep nog wel minimaal, maar toch is het resultaat goed merkbaar, daar mijn muziekinstallatie in de breedte van de kamer staat, tegenover de absorber. In een living doe je nu eenmaal niet wat je wilt.
Ook de waterval-plot toont duidelijk de verzwakte basismodi, en vooral hun kortere nagalmtijd.

Volgens Cor heb je dus de " grondmodi " aangepast .
En dat dankzij jouw vrouw .

Sommige mannen hebben alle chance . 

Je kunt ook de doe-het-zelfaanpak volgen voor akoestiek. Lees veel artikels over het onderwerp en experimenteer wat met verschillende stoffen en substanties zodat je weet wat werkt en wat niet voordat je definitieve wijzigingen aanbrengt.

Kun je me twee foto's bezorgen? Eerste foto vanaf je luisterplaats naar voren. Tweede foto van tussen je twee luidsprekers naar achter.